ضعف مدیریتی؛ آفت صنعت اردبیل/ انگیزه برای مشارکت سرمایه گذار نیست

ساوالان پورت : با گذشت 17سال از استان شدن اردبیل و فراهم سازی زمینه های کم قوت نمود صنعت در این استان هنوز نتوانسته است دست به دست هم دهد و اردبیل را به یک استان صنعتی تبدیل کند و به عقیده کارشناسان این تاخیر طولانی مدت برای ناکامی در حوزه صنعتی نه تنها قابل قبول نیست که دلایل بسیاری را نیز به دنبال دارد که قابل بررسی است.

نبود سرمایه گذاریهای مناسب و نبود مدیریت کارآمد و متخصص مواردی است که به زعم صنعتگران و افراد شاغل در حوزه صنعت، تجارت، بازرگانی و معدن بیش از سایر ضعفها باعث عقب ماندن اردبیل از دور رقابتهای تجاری و صنعتی ملی و فرا ملی شده است.

در حالی که به دلیل وجود امکانات خدادادی و ویژگیهای منحصر به فرد به خصوص موقعیت جغرافیایی و استعداد استان در حوزه کشاورزی، تجاری و بازرگانی این منطقه می توانست حداقل در صنعت بومی و یا صنایع مرتبط با این بخشها حرفی برای گفتن داشته باشد.

صنعت اردبیل همگام با علم روز نیست

یکی از تولید کنندگان اردبیلی با تاکید به عدم دیدگاه و نگاه بروز مدیران و همگام نبودن صنعت اردبیل با علم روز را به موضوع صنعت و تجارت یکی از عوامل مهم مطرح نبودن صنعتگران اردبیلی در بازارهای تجاری برشمرد.

الله وردی روح بخش در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: تولید کننده در درجه اول باید به موقعیت جغرافیایی و شرایط بازار فروش خود توجه داشته باشد و نهادهای مسئول مرتبط با صنعت نیز این آگاهی را به 100 درصد برسانند.

وی تصریح کرد: اردبیل به لحاظ برخورداری از امکانات اولیه شرایط مناسبی دارد و به علت نزدیکی به نوار مرزی شمال غرب کشور نیز می تواند بازارهای فروش داخلی و خارجی مناسبی داشته باشد.

روح بخش در توضیح امکانات جاری در استان یادآور شد: شهرکهای صنعتی در اردبیل موقعیت خوبی از بابت امکاناتی نظیر آب، برق، گاز و آسفالت دارند و از طرفی منابع طبیعی مناسبی نیز در این استان موجود است با این حال دید سنتی به موضوع صنعت از سوی مدیران استانی موجبات دامن زدن به مشکلات را فراهم است.

منافع شخصی تنها نیت تولید کننده نیست

به گفته وی باور عموم مردم این منطقه به علت نبود زیر ساختهای فرهنگی و بیگانه بودن صنعتگر و تولید کننده با مردم این است که هر تولید کننده ای به صرف منافع شخصی فعالیت می کند.

این تولید کننده اردبیلی با انتقاد از این بینش عمومی عنوان کرد: در وضعیت فعلی که نه نهادهای دولتی و نه بخش خصوصی تولید کننده را به خوبی حمایت نمی کنند حرکت او یک حرکت جهادی است.

وی عنوان کرد: سرمایه ای که تولید کننده در واحد تولیدی خود به کار می گیرد و موجب اشتغالزایی در جامعه می شود می تواند در مشاغل دیگر درآمدهای راحت تری برای فرد به همراه داشته باشد.

روح بخش از جمله ضد فرهنگهای صنعت استان را برخی تفکرهای سنتی و بی اعتمادی مدیران به تولیدکنندگان و سرمایه گذاران دانست و متذکر شد: وقتی تولیدات استانهای دیگر بازار بومی تولیدکننده اردبیلی را قبضه کرده است و مدیران به جای فرهنگ سازی به این موضوع دامن می زنند بسیاری از افراد فعال و خلاق حاضر به سرمایه گذاری در استان نمی شوند.

وی با اشاره موردی به محصولات واحد تولیدی خود که از نظر کیفی سومین کارخانه در کشور است، گفت: به عنوان مثال وقتی دفاتر فنی ادارات محصولات خود را از تولید کنندگان بومی تهیه کنند تولیدی بی شک باعث اشتغالزایی و رشد اقتصادی در استان خواهد شد.

روح بخش افزود: با وجود اینکه ورود اخیر سرمایه گذاران ترکیه به استان زمینه عقب گرد تولیدکننده بومی را فراهم می کند می تواند زمینه محک مدیران را در نحوه تعامل با سرمایه گذاران غیر بومی در مدت زمان اندکی فراهم کند.

فقط 10 درصد تولیدیهای اردبیل فعال هستند

این تولید کننده تصریح کرد: با وجود درخواستهای مکرر از مدیران و مطرح شدن ایده های مختلف در جلسات پیاپی با مسئولان، مسئولان حتی برای بازدید از واحدهای تولیدی نیز رغبت نشان نمی دهند و با خروج سرمایه از استان و با قیمت تمام شده بالاتر و صرف هزینه های حمل و نقل زاید از استانهای دیگر محصولات خود را خریداری می کنند.

وی افزود: بازدید از واحدهای تولیدی و صنعتی استان توسط مدیران می تواند با یک برنامه ریزی منسجم در مدت زمان اندکی مشکلات تولیدکنندگان را آشکار کند.

این تولید کننده با بیان انیکه هم اکنون 10 درصد تولیدکنندگان در استان با تمام توان فعالیت می کنند، تاکید کرد: بقیه تولید کنندگان به علت مشکلات مختلف در شرف تعطیلی و ورشکستگی هستند.

چرخه حمایت بانکها تکمیل نمی شود

یکی دیگر از تولیدکنندگان استان در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد از نبود پشتوانه های مالی در بخش صنعت استان تصریح کرد: تولیدکننده ای که در ابتدای راه با اخذ وام کار خود را آغاز می کند در ادامه با نرخ شناور ارز در خرید مواد اولیه و در فروش به حال خود رها می شود.

بهزاد کهنی گفت: اردبیل به علت دوری از پایتخت، سختی تردد و موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی ویژه برای مشارکت سرمایه گذار باید تسهیلات ویژه ای داشته باشد که عملا برعکس این موضوع اتفاق می افتد.

وی با بیان اینکه وامهای بانکی به علت نحوه پرداخت و نبود رنگ و بوی حمایتی از صنعتگر یک حرکت صوری و فاقد درون مایه مشارکتی است، اضافه کرد: تولیدکننده باید به اندازه 1.5 تا دو برابر نرخ وام دریافتی تضمین یا وثیقه به بانک بدهد که با کوچکترین موج اقتصادی به جای سوددهی متضرر می شود.

کهنی یکی از علتهای عمده آسیب پذیری صنایع استان را وارداتی بودن مواد اولیه دانست و عنوان کرد: در صنایعی که مواد اولیه وارداتی باشد بی شک نوسانات نرخ ارز تاثیر مستقیم بر روی آن خواهد داشت که در صنایع و تولیدی های نوپا که توان استقامت در مقابل تغییرات نرخ ارز اخیر را نداشتند باعث تعطیلی، توقف کار و یا حتی ورشکستگی شد.

وی در خصوص صنایع غیر وابسته به مواد اولیه گفت: حتی در صورت عدم وابستگی تغییرات نرخ ارز بازار فروش، نگهداری و خرید قطعات خارجی دستگاههای کارخانه ها، افزایش قیمت در بازارهای داخلی و مسائلی از این دست را متاثر می کند.

این تولید کننده با اشاره به کارخانه های تعطیل شده در اردبیل عنوان کرد: علاوه بر اینکه نبود روحیه کارگروهی و مدیریت ناکارآمد کارخانه های استان را به تعطیلی می کشاند نبود زیر ساختهای مالی مطمئن و نبود پشتوانه های مالی نیز در تعطیلی و ورشکستگی این کارخانه ها دخیل است.

وی تصریح کرد: در صورتی که دولت برای تهیه کالاهای اساسی به تولیدکننده و صنعتگر ارز دولتی بدهد و خرید تولید کننده از طریق دلالان صورت نگیرد تمامی سرمایه ها در بخش صنعت به کار گرفته می شود و کشش بازار به این مقوله افزایش پیدا می کند که مشابه آن در کشور ترکیه اتفاق افتاده است.

برگزاری نمایشگاههای صنعت بازده ندارد

کهنی نبود مدیریت بازار را از موانع ترقی صنعت استان خواند و با اشاره به نمایشگاههای برگزار شده در حوزه صنعت و معدن یادآور شد: نمایشگاه اخیر صنعت و معدن نمونه گویایی از نحوه نگرش مدیران به این حوزه است بطوریکه نه تنها در فروش و شناسایی تولیدیها و صنعت گران کوچکترین نقشی نداشت بلکه در کمال تاسف همزمان با مبلمان خانگی و لوازم آرایشی سرهم بندی شد.

وی افزود: در حالی که مدیریت بازار به عنوان یکی از علوم روز و حیاتی برای تجار و بازرگانان محسوب می شود نبود حمایتهای کافی، نبود دید کارشناسی و تخصصی و برگزاری باری به هر جهت فرصت طلایی نمایشگاههای داخلی و بین المللی را نیز از دست صنعت گر اردبیلی می رباید.

صنعت استان نیازمند اعتبارات

در عین حال بسیاری از مدیران حوزه صنعت استان اردبیل نیز گسترش زیرساختها را مهمترین راهکار برای رشد و توسعه بخش صنعت می دانند و اعتقاد دارند شرایط ویژه استان اردبیل ایجاب می کند که برای جذب سرمایه گذار امتیازات ویژه ای از جمله تسهیلات بانکی و مالیات در نظر گرفته شود، البته آنها به این مهم نیز اذعان دارند که متاسفانه این مهم تاکنون عملی نشده است.

مدیر کل شهرکهای صنعتی استان اردبیل جزو همین مدیرانی است که در گفتگو با مهر با تاکید بر ضرورت گسترش زیر ساختهای صنعت استان گفت: 15 شهرک و ناحیه صنعتی در استان اردبیل وجود دارد که تمرکز بر ایجاد زیرساختهای مناسب مانند آب، برق، گاز، آسفالت و شبکه فاضلاب در اولویت برنامه ها ی آن است.

محمد ملاطفی تصریح کرد: شهرکهای صنعتی در اردبیل به حد کافی رشد فیزیکی داشته اند در حالی که زیر ساختهای قابل قبولی ندارند و به همین دلیل به جای افزایش وسعت شهرکها در نظر داریم زیر سازی های غنی را انجام دهیم.

ملاطفی با اشاره به ضعفهای عمده در جذب سرمایه گذار در استان عنوان کرد: استان اردبیل به دلایل مختلف شرایط ویژه ای دارد و باید برای جذب سرمایه گذار امتیازات ویژه ای از جمله تسهیلات بانکی و مالیات برای سرمایه گذاران در نظر گرفته شود که به نظر می رسد تاکنون این چنین نبوده است.

وی مهمترین مشکل شهرکهای صنعتی را کمبود اعتبارات اختصاصی دانست و یادآور شد: این ضعف بطور مکرر به مسئولان گوشزد شده و در صورت تامین اعتبار زیر ساختهای مورد نظر تکمیل شده به بهره برداری می رسد.

امید شهروندان اردبیلی به کارخانه های جدید التاسیس

در حالی که تعطیلی و ورشکستگی مکرر کارخانه ها در اردبیل خاطره تلخی را در اذهان شهروندان ماندگار کرده چشم امید شهروندان این استان به پروژه هایی است که به صورت ملی و در ابعاد گسترده از جمله اتوبوس سازی سبلان، پتروشیمی و... اجرا می شود و البته برخی از آنها نیز با گذشت پنج سال هنور 10 درصد رشد فیزیکی نداشته است.

سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل در خصوص صنعت استان با اشاره به افتتاح 11 واحد تولیدی در دهه فجر امسال در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: این 11کارخانه برای اولین بار در سطح استان اقدام به تولید کرده و می تواند علاوه بر تأمین نیاز داخلی کشور، صادرات را نیز تحت پوشش تولیدات خود قرار دهند.

محمد جعفرعظمائی عنوان کرد: با وجود همه تهدید ها و تحریم های بین المللی، خوشبختانه شاهد سرمایه گذاری و استقرار صنایع مختلف با مشارکت شرکت های خصوصی در این استان بوده و امید است با وجود نیروی انسانی متخصص و کارآمد در این استان، شاهد سرمایه گذاری بیشتر سرمایه گذاران فعال در عرصه صنایع مختلف باشیم.

به گفته وی هم اکنون بیش از 160 نفر نیروی انسانی متخصص و غیر متخصص در این کارخانه ها مشغول به فعالیت هستند.
این مسئول با اشاره به وجود برخی مشکلات در بخش صنعت افزود: مشکلات را باید با هم اندیشی برطرف کرد هنر این است که همواره در شرایط سخت و دشوار با برنامه ریزی، همفکری و مشورت این مشکلات را حل کرد.

وی اضافه کرد: ایجاد اشتغال به امنیت استان ما کمک می کند چرا که کارهای بزرگ اجتماعی و زیر بنایی مبنای اقتصادی دارند و معضلاتی مانند، انواع بزهکاری ها و قانون شکنی ها به جهت بیکاری جوانان جامعه حادث می شود که با پویایی بخش صنعت و معدن اردبیل امید می رود برای رسیدن به اهداف برنامه ریزی شده کمک شود.

با همه تفاسیر به نظر می رسد که صنعت استان اردبیل برای دستیابی به جایگاه ممتاز در کشور و بویژه منطقه با توجه به همسایگی اردبیل با کشور جمهوری آذربایجان و رسیدن به بازارهای این کشور و نیز منطقه قفقاز نیازمند برنامه ریزی مدون و مدبرانه است.

دستیابی به مولفه های اصلی حوزه صنعت علاوه بر این نیازمند حمایت همه جانبه دولت و بانکها بوده و باید مشکلات مالی و سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و صنعتی استان برطرف شود.