ساوالان پورت : در روزهای اخیر گزارش های منتشر شده در منابع خبری و برخی محافل حکایت از پاره ای فعالیتها و جنبش و جوش گروه های سیاسی اپوزیسیون مرکز گرای مخالف جمهوری اسلامی ایران برای آمادگی در مقابل تغییرات احتمالی در منطقه و سیستم حکومتی دارد.
رضا پهلوی فرزند شاه مخلوع ایران در دیدارهای خصوصی و عمومی با نمایندگان گروه های مختلف مخالف جمهوری اسلامی ایران که بعضی از آنها سابقه مخالفت با یکدیگر را داشته اند در تدارک مجمع و یا کانونی برای آلترناتیو سازی می باشد. گفته می شود آقای رضا پهلوی که از حمایت لابی برخی دولت های اروپایی و آمریکا برخوردار است توانسته است که موفقیت های ضمنی در این خصوص به دست آورد.در روند این تلاش ها برخی چهره های نزدیک به تفکرات فدرالیستی و چپ آزربایجانی ساکن در اروپا نیز در لیست دیدارهای آقای پهلوی بوده است.
حال چرا آقای رضا پهلوی و یا مخالفین جمهوری اسلامی ایران این گونه و با شتاب به چنین اقداماتی دست زده اند و با کنار گذاردن ضمنی اختلافات عمیق و تاریخی در کنار هم قرار گرفته اند و بر خلاف روحیه پان آریایستی شان باب منزل روشنفکران ملیت های غیر فارس نزدیک به خود را نیز زده اند، تقریباً بر هر کسی که اخبار تحولات منطقه را دنبال می کند آشکار است.
در یک سال اخیر رضا پهلوی به صورت فزاینده ای تحرکات سیاسی خود را افزایش داده و تحت حمایت تبلیغی طیفی از مئدیای فارسی زبان (که اتفاقاً بیشتر آنان خبرگزاریهای کشورهای غربی می باشد) سعی دارد نقش محوری برای برای خود تعریف کند. او از طریق ارتباط گذاری با سایر نیروهایی اپوزیسون و با بهره مندی از منابع مالی نسبتاً وسیع تاکنون توانسته است تا حدی خود را مطرح کند. فقط سازمان جزم اندیش و فاشیستی مجاهدین خلق است که ظاهراً حاضر نیست به وی روی خوش نشان دهد. البته نبایستی فراموش کرد نظرهای مساعد برای سازمان مجاهدین نیز به عنوان مهره دست به سینه قدیمی وجود دارد چنانکه بحث خارج کردن مجاهدین از لیست سازمانهای تروریستی قوت گرفته است و پروسه اخراج اعضای آن از عراق نیز تا اطلاع ثانوی تعطیل شده است. برعکس سازمان مجاهدین که در خصوص مسأله ملی همچنان بر طبل پوسیده اش می کوبد آقای پهلوی سعی دارد با ژستی مدرن و عامه پسند با مطرح کردن موضوع حقوق اقلیتها از بین ملیتهای غیر فارس یارگیری کند.
بدون شک حوادث و تحولات منطقه خاورمیانه تأثیر فراوانی در تشدید تحرکات اپوزیسیون مخالف جمهوری اسلامی داشته است. زیرا سیر تسلسلی وقایع خاورمیانه از افغانستان و عراق گرفته تا بهار عربی آشکارا گویای آنست که دوران حکومتهای دیکتاتوری در منطقه به پایان رسیده است و ملتهای منطقه بیش از پیش خواهان مشارکت در تعیین سرنوشت خویش می باشند و یقیناً ایران نیز از این گردونه بیرون نخواهد بود و حوادث سوریه این مسئله را بیشتر از قبل برجسته می کند. تحولات خونین سوریه که تبدیل به محل زور آزمایی قدرت های بزرگ جهان و منطقه شده است می تواند دورنمای خاورمیانه عاری از دیکتاتورها را هر چه شفاف تر کند. این در حالی است که متأسفانه دولتهای آنتی دمکراتیکی همچون روسیه و چین با نقش آفرینی ایران و گروه های شیعه اقماری خود در منطقه هزینه آزادی را برای ملت سوریه بسیار بالا برده اند و احتمالاً من بعد نیز در راستای منافع استراتژیک خود این رفتار خود را ادامه خواهند کرد.
نظام اسلامی ایران که به لحاظ فشارهای بین المللی در خصوص مسئله هسته ای و تروریسم جهانی هر روز در تنگنای بیشتری قرار می گیرد و رو به زوال دارد راه خروج خود را در پرخاشگری هرچه بیشتر، حملات ایضایی و بحران زایی می بیند. اقدامات مداخله جویانه ایران در جهموری آزربایجان شمالی، ترکیه، عراق، افغانستان، بحرین، لبنان و سوریه را از این دست می توان بر شمرد و در حالی که فشار ورشکستگی اقتصادی و مداخلات مافیای دولتی در اقتصاد کشور چرخه کشور را به مرز ایستادن رسانده است، حاکمیت برای ایجاد حاشیه امنیتی در سطح جهان و به رغم هزینه های بسیار بالای بین المللی و سیاسی و مالی برنامه هسته ای را در صدر برنامه های خود قرار داده است. ملیتهای غیر فارس تقریباً تمامی علائق عاطفی و معنوی خود را با مرکز قطع کرده اند و زیر فشارهای امنیتی سیاسی تعریف حقوق بشر دیگر مفهوم خود را از دست داده است.
با این شرایط اپوزیسیون ایرانی-فارسی مخالف جمهوری اسلامی در خارج از ایران با اشراف بر وضعیت موجود ضرورت زمانی را در یافته و سعی در حل اختلافات و ایجاد مرکزی برای تأثیر و تثبیت روانی در بین مردم و ایجاد لابی بین المللی در بین قدرت های تاثیر گذار در جهان و منطقه دارد. اینکه این تلاشها تا چه حد موفق خواهد بود سوالیست که جای خود دارد ولیکن آنچه واضح است این تلاشها در ماههای اخیر شدت یافته است. نکته جالب توجه اینست که نمایندگان بسیاری از جریانها آشکارا سخن از خطر تجزیه ایران به میان می آورند به حدی که حتی در مواردی دشمنی با جمهوری اسلامی را در وحله دوم اهمیت قرار می دهند . شاید این تحلیل هم از این منظر باشد که می دانند، ملیتهای غیر فارس تقریبا تمامی علائق عاطفی و معنوی خود را با مرکز قطع کرده اند.
نیروهای اپوزیسیون مخالف جمهوری اسلامی برای سه نکته عمده را در برنامه های آتی خود هدف گذاری کرده اند:
- ایجاد کانونی برای تأثیر و تثبیت روانی در بین مردم
- ایجاد لابی بین المللی در بین قدرت های جهان و منطقه
- خنثی سازی مبارزات ملی در بین ملل غیر فارس برای جلو گیری از تعیین سرنوشت سیاسی و ملی
در شرایط فعلی حاکمیت با صرف هزینه زیاد جنبش موسوم به سبز و مخالفین داخلی را تقریبا ساکت کرده و ظاهراً آرامش بر کشور حاکم است، لیکن کش و قوسهای بعد از انتخابات جنجالی ریاست جمهوری هر دو جناح رژیم را بشدت تضعیف کرده است. از یک سو جناح حاکم تا حد بسیاری مشروعیت خود را از دست داده است و حلقه یارانش بسیار تنگ شده است و از سوی دیگر رهبران جنبش موسوم به سبز با اشتباهات تاکتیکی خود بسیاری از طرفداران و کاریزمای خود را از دست داده اند. اما طبعاً تب مخالفت با حاکمیت هیچ گاه تماماً خاموش نشده است و با وجود تحولات داخلی و منطقه ای خصوصاً شرایط کشور سوریه هر جرقه ای می تواند به آتشی بزرگ تبدیل شود.
نیروهایی که در فکر تشکیل کانونی برای هدایت بحران آتی هستند با تجربه کشورهای منطقه می دانند که بدون حمایت بین المللی و رسانه ای هیچ وقت نخواهند توانست وارد صحنه شوند و با درک حساسیت قدرت های بزرگ نمی خواهند اشتباه رهبران جنبش سبز را که در روزهای نخست یکه تازی می کرند تکرار کنند و به آرامی با دیدارهای خصوصی در اروپا و آمریکا و حتی کشورهای خلیج و منطقه سعی دارند خود را برای شرایط خاص به عنوان نیرویی متشکل از همه گروه هاکه همه موارد حتی حقوق اقوام و اقلیت های مذهبی را مد نظر دارد به آنها بقبولانند، لیکن همگان واقفند که خط فکری فوق در جبهه ملل غیر فارس از اقتدار شایان ذکری برخوردار نیست.
واقعیت این است که بر اساس تجربیات چند سال گذشته در مناطق غیر فارس نشین ابتکار عمل در ید فعالین ملی آن منطقه ها می باشد. این مسئله در آزربایجان جنوبی صادق تر است و در مناطق ترک نشین تا حد زیادی این فعالین حرکت ملی می باشند که مسیر اعتراضات و سمت گیری های مردمی را تعیین می کند.اما این مسأله نباید ما را از یک واقعیت دور کند که به رغم دست بالای فعالین ملی، حرکت ملی آزربایجان از پاره ای ضعفهای جدی رنج می برد و این دست بالا تا حدود زیادی از شعور سیاسی بالای جامعه آزربایجان خصوصاً جوانان نشأت می گیرد. ضعفهای تشکیلاتی، ضعف لابی گری در خارج، ضعف رسانه ای، ادبیات سیاسی بعضاً نامناسب و همگرایی ضعیف از مشکلات عمده حرکت ملی آزربایجان می باشد. به رغم فضای نسبتاً همگون حاکم بر فضای حرکت ملی آزربایجان و موفقیتهای چمشگیری که در سایه این فضای همگون کسب شده است متاسفانه تشکلهای حرکت ملی نتوانسته اند تا کنون همگرایی ارگانیک درخوری به نمایش بگذارند. در دو دهه اخیر ملت ترک در آزربایجان جنوبی هم در بعد داخلی و هم از بعد بین المللی موفقیت و پیروزی های بزرگی را که در هشتاد سال اخیر بی سابقه بوده کسب کرده و توانسته نیروی جوان و مجربی را پرورش دهد و هم لابی ارزشمندی را در خارج فراهم آورد. اما مشکلات همچنان باقی است و وضعیت شکننده ای در لایه های بالاتر سیاسی موجود می باشد که می بایست به سرعت حل گردد. نشست های مهم آمستردام، بروکسل و آنکارا در عین برخی نقاط ضعف، قدمهای بلندی در این راستا بودند که بایستی ادامه یابند.
اندک اندک در مرحله ای جدیدی قرار گرفته ایم که می بایست هوشیار تر از قبل گام برداریم.زمان آنست که بیش از پیش به فعالیت سازمان یافته در زمینه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، رسانه ای، حقوق بشری و مالی اهمیت داده شود. تشکل های موجود باید بنیه خود را تقویت کرده و در عین حال بایستی به موضوع همگرایی عمومی حول محورهای مشترک به چشم امری حیاتی نگریسته شود. یقیناً در تحولات احتمالی آتی برگ برنده در دست جریانهایی خواهد بود که علیرغم اختلافات از هم اکنون تابلوی واحدی را به دنیا نشان میدهند، نه نیروهای پراکنده که به تخریب یکدیگر می پردازند.
از دیدگاه تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان موارد زیر بایستی در برنامه کاری تمامی طیفها و جریانهای حرکت ملی آزربایجان گنجانده شود:
1-ایجاد و حمایت از تشکل ها و احزاب ملی
2- ایجاد جبهه واحد سیاسی حداقل با ایجاد پلاتفورمهای دیالوگ بین گروه ها و انتشار بیانیه های مشترک
3-استفاده از ادبیات سیاسی مدرن که مجامع بین المللی را مخاطب قرار دهد
4-اصلاح شیوه های خبر رسانی و استراتژی رسانه ای حرکت ملی
5-اجتناب اکید از تخریبات سیاسی و شخصیتی در درون حرکت ملی
6-احترام به دیدگاههای مخالف و یا رقیب، خصوصاً در مباحثات حول مسأله استقلال و یا فدرالیسم
7-حرکت به سوی برتری خرد جمعی و اجتناب از شخیصت پرستی در عین ارج نهادن به شخصیتها و پیش کسوتان حرکت ملی
به باور تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان در شرایطی که منطقه در کوران تحولات بنیادی قرار گرفته و چه بسا این تحولات ما را نیز در مسیر خود قرار خواهد داد، هر تحولی در ایران بایستی با حضور قدرتمند و شایسته حرکت ملی آزربایجان صورت بگیرد و این مهم زمانی میسر خواهد بود که با تابلوی جبهه واحد در مقابل دیدگان جهان ظاهر شویم. از دیدگاه تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان هر گونه کانونی که ادعای نقش آفرینی در تحولات احتمالی در ایران را داشته باشد بدون حضور جدی احزاب سیاسی آزربایجان جنوبی مشروعیت نداشته و از هم اکنون محکوم به شکست است.
تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان
آزربایجان جنوبی
09/04/1391
حال چرا آقای رضا پهلوی و یا مخالفین جمهوری اسلامی ایران این گونه و با شتاب به چنین اقداماتی دست زده اند و با کنار گذاردن ضمنی اختلافات عمیق و تاریخی در کنار هم قرار گرفته اند و بر خلاف روحیه پان آریایستی شان باب منزل روشنفکران ملیت های غیر فارس نزدیک به خود را نیز زده اند، تقریباً بر هر کسی که اخبار تحولات منطقه را دنبال می کند آشکار است.
در یک سال اخیر رضا پهلوی به صورت فزاینده ای تحرکات سیاسی خود را افزایش داده و تحت حمایت تبلیغی طیفی از مئدیای فارسی زبان (که اتفاقاً بیشتر آنان خبرگزاریهای کشورهای غربی می باشد) سعی دارد نقش محوری برای برای خود تعریف کند. او از طریق ارتباط گذاری با سایر نیروهایی اپوزیسون و با بهره مندی از منابع مالی نسبتاً وسیع تاکنون توانسته است تا حدی خود را مطرح کند. فقط سازمان جزم اندیش و فاشیستی مجاهدین خلق است که ظاهراً حاضر نیست به وی روی خوش نشان دهد. البته نبایستی فراموش کرد نظرهای مساعد برای سازمان مجاهدین نیز به عنوان مهره دست به سینه قدیمی وجود دارد چنانکه بحث خارج کردن مجاهدین از لیست سازمانهای تروریستی قوت گرفته است و پروسه اخراج اعضای آن از عراق نیز تا اطلاع ثانوی تعطیل شده است. برعکس سازمان مجاهدین که در خصوص مسأله ملی همچنان بر طبل پوسیده اش می کوبد آقای پهلوی سعی دارد با ژستی مدرن و عامه پسند با مطرح کردن موضوع حقوق اقلیتها از بین ملیتهای غیر فارس یارگیری کند.
بدون شک حوادث و تحولات منطقه خاورمیانه تأثیر فراوانی در تشدید تحرکات اپوزیسیون مخالف جمهوری اسلامی داشته است. زیرا سیر تسلسلی وقایع خاورمیانه از افغانستان و عراق گرفته تا بهار عربی آشکارا گویای آنست که دوران حکومتهای دیکتاتوری در منطقه به پایان رسیده است و ملتهای منطقه بیش از پیش خواهان مشارکت در تعیین سرنوشت خویش می باشند و یقیناً ایران نیز از این گردونه بیرون نخواهد بود و حوادث سوریه این مسئله را بیشتر از قبل برجسته می کند. تحولات خونین سوریه که تبدیل به محل زور آزمایی قدرت های بزرگ جهان و منطقه شده است می تواند دورنمای خاورمیانه عاری از دیکتاتورها را هر چه شفاف تر کند. این در حالی است که متأسفانه دولتهای آنتی دمکراتیکی همچون روسیه و چین با نقش آفرینی ایران و گروه های شیعه اقماری خود در منطقه هزینه آزادی را برای ملت سوریه بسیار بالا برده اند و احتمالاً من بعد نیز در راستای منافع استراتژیک خود این رفتار خود را ادامه خواهند کرد.
نظام اسلامی ایران که به لحاظ فشارهای بین المللی در خصوص مسئله هسته ای و تروریسم جهانی هر روز در تنگنای بیشتری قرار می گیرد و رو به زوال دارد راه خروج خود را در پرخاشگری هرچه بیشتر، حملات ایضایی و بحران زایی می بیند. اقدامات مداخله جویانه ایران در جهموری آزربایجان شمالی، ترکیه، عراق، افغانستان، بحرین، لبنان و سوریه را از این دست می توان بر شمرد و در حالی که فشار ورشکستگی اقتصادی و مداخلات مافیای دولتی در اقتصاد کشور چرخه کشور را به مرز ایستادن رسانده است، حاکمیت برای ایجاد حاشیه امنیتی در سطح جهان و به رغم هزینه های بسیار بالای بین المللی و سیاسی و مالی برنامه هسته ای را در صدر برنامه های خود قرار داده است. ملیتهای غیر فارس تقریباً تمامی علائق عاطفی و معنوی خود را با مرکز قطع کرده اند و زیر فشارهای امنیتی سیاسی تعریف حقوق بشر دیگر مفهوم خود را از دست داده است.
با این شرایط اپوزیسیون ایرانی-فارسی مخالف جمهوری اسلامی در خارج از ایران با اشراف بر وضعیت موجود ضرورت زمانی را در یافته و سعی در حل اختلافات و ایجاد مرکزی برای تأثیر و تثبیت روانی در بین مردم و ایجاد لابی بین المللی در بین قدرت های تاثیر گذار در جهان و منطقه دارد. اینکه این تلاشها تا چه حد موفق خواهد بود سوالیست که جای خود دارد ولیکن آنچه واضح است این تلاشها در ماههای اخیر شدت یافته است. نکته جالب توجه اینست که نمایندگان بسیاری از جریانها آشکارا سخن از خطر تجزیه ایران به میان می آورند به حدی که حتی در مواردی دشمنی با جمهوری اسلامی را در وحله دوم اهمیت قرار می دهند . شاید این تحلیل هم از این منظر باشد که می دانند، ملیتهای غیر فارس تقریبا تمامی علائق عاطفی و معنوی خود را با مرکز قطع کرده اند.
نیروهای اپوزیسیون مخالف جمهوری اسلامی برای سه نکته عمده را در برنامه های آتی خود هدف گذاری کرده اند:
- ایجاد کانونی برای تأثیر و تثبیت روانی در بین مردم
- ایجاد لابی بین المللی در بین قدرت های جهان و منطقه
- خنثی سازی مبارزات ملی در بین ملل غیر فارس برای جلو گیری از تعیین سرنوشت سیاسی و ملی
در شرایط فعلی حاکمیت با صرف هزینه زیاد جنبش موسوم به سبز و مخالفین داخلی را تقریبا ساکت کرده و ظاهراً آرامش بر کشور حاکم است، لیکن کش و قوسهای بعد از انتخابات جنجالی ریاست جمهوری هر دو جناح رژیم را بشدت تضعیف کرده است. از یک سو جناح حاکم تا حد بسیاری مشروعیت خود را از دست داده است و حلقه یارانش بسیار تنگ شده است و از سوی دیگر رهبران جنبش موسوم به سبز با اشتباهات تاکتیکی خود بسیاری از طرفداران و کاریزمای خود را از دست داده اند. اما طبعاً تب مخالفت با حاکمیت هیچ گاه تماماً خاموش نشده است و با وجود تحولات داخلی و منطقه ای خصوصاً شرایط کشور سوریه هر جرقه ای می تواند به آتشی بزرگ تبدیل شود.
نیروهایی که در فکر تشکیل کانونی برای هدایت بحران آتی هستند با تجربه کشورهای منطقه می دانند که بدون حمایت بین المللی و رسانه ای هیچ وقت نخواهند توانست وارد صحنه شوند و با درک حساسیت قدرت های بزرگ نمی خواهند اشتباه رهبران جنبش سبز را که در روزهای نخست یکه تازی می کرند تکرار کنند و به آرامی با دیدارهای خصوصی در اروپا و آمریکا و حتی کشورهای خلیج و منطقه سعی دارند خود را برای شرایط خاص به عنوان نیرویی متشکل از همه گروه هاکه همه موارد حتی حقوق اقوام و اقلیت های مذهبی را مد نظر دارد به آنها بقبولانند، لیکن همگان واقفند که خط فکری فوق در جبهه ملل غیر فارس از اقتدار شایان ذکری برخوردار نیست.
واقعیت این است که بر اساس تجربیات چند سال گذشته در مناطق غیر فارس نشین ابتکار عمل در ید فعالین ملی آن منطقه ها می باشد. این مسئله در آزربایجان جنوبی صادق تر است و در مناطق ترک نشین تا حد زیادی این فعالین حرکت ملی می باشند که مسیر اعتراضات و سمت گیری های مردمی را تعیین می کند.اما این مسأله نباید ما را از یک واقعیت دور کند که به رغم دست بالای فعالین ملی، حرکت ملی آزربایجان از پاره ای ضعفهای جدی رنج می برد و این دست بالا تا حدود زیادی از شعور سیاسی بالای جامعه آزربایجان خصوصاً جوانان نشأت می گیرد. ضعفهای تشکیلاتی، ضعف لابی گری در خارج، ضعف رسانه ای، ادبیات سیاسی بعضاً نامناسب و همگرایی ضعیف از مشکلات عمده حرکت ملی آزربایجان می باشد. به رغم فضای نسبتاً همگون حاکم بر فضای حرکت ملی آزربایجان و موفقیتهای چمشگیری که در سایه این فضای همگون کسب شده است متاسفانه تشکلهای حرکت ملی نتوانسته اند تا کنون همگرایی ارگانیک درخوری به نمایش بگذارند. در دو دهه اخیر ملت ترک در آزربایجان جنوبی هم در بعد داخلی و هم از بعد بین المللی موفقیت و پیروزی های بزرگی را که در هشتاد سال اخیر بی سابقه بوده کسب کرده و توانسته نیروی جوان و مجربی را پرورش دهد و هم لابی ارزشمندی را در خارج فراهم آورد. اما مشکلات همچنان باقی است و وضعیت شکننده ای در لایه های بالاتر سیاسی موجود می باشد که می بایست به سرعت حل گردد. نشست های مهم آمستردام، بروکسل و آنکارا در عین برخی نقاط ضعف، قدمهای بلندی در این راستا بودند که بایستی ادامه یابند.
اندک اندک در مرحله ای جدیدی قرار گرفته ایم که می بایست هوشیار تر از قبل گام برداریم.زمان آنست که بیش از پیش به فعالیت سازمان یافته در زمینه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، رسانه ای، حقوق بشری و مالی اهمیت داده شود. تشکل های موجود باید بنیه خود را تقویت کرده و در عین حال بایستی به موضوع همگرایی عمومی حول محورهای مشترک به چشم امری حیاتی نگریسته شود. یقیناً در تحولات احتمالی آتی برگ برنده در دست جریانهایی خواهد بود که علیرغم اختلافات از هم اکنون تابلوی واحدی را به دنیا نشان میدهند، نه نیروهای پراکنده که به تخریب یکدیگر می پردازند.
از دیدگاه تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان موارد زیر بایستی در برنامه کاری تمامی طیفها و جریانهای حرکت ملی آزربایجان گنجانده شود:
1-ایجاد و حمایت از تشکل ها و احزاب ملی
2- ایجاد جبهه واحد سیاسی حداقل با ایجاد پلاتفورمهای دیالوگ بین گروه ها و انتشار بیانیه های مشترک
3-استفاده از ادبیات سیاسی مدرن که مجامع بین المللی را مخاطب قرار دهد
4-اصلاح شیوه های خبر رسانی و استراتژی رسانه ای حرکت ملی
5-اجتناب اکید از تخریبات سیاسی و شخصیتی در درون حرکت ملی
6-احترام به دیدگاههای مخالف و یا رقیب، خصوصاً در مباحثات حول مسأله استقلال و یا فدرالیسم
7-حرکت به سوی برتری خرد جمعی و اجتناب از شخیصت پرستی در عین ارج نهادن به شخصیتها و پیش کسوتان حرکت ملی
به باور تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان در شرایطی که منطقه در کوران تحولات بنیادی قرار گرفته و چه بسا این تحولات ما را نیز در مسیر خود قرار خواهد داد، هر تحولی در ایران بایستی با حضور قدرتمند و شایسته حرکت ملی آزربایجان صورت بگیرد و این مهم زمانی میسر خواهد بود که با تابلوی جبهه واحد در مقابل دیدگان جهان ظاهر شویم. از دیدگاه تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان هر گونه کانونی که ادعای نقش آفرینی در تحولات احتمالی در ایران را داشته باشد بدون حضور جدی احزاب سیاسی آزربایجان جنوبی مشروعیت نداشته و از هم اکنون محکوم به شکست است.
تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان
آزربایجان جنوبی
09/04/1391
***
İran Opozisyonun Son Zamanlardaki Hərəkətləri və Azərbaycan Milli Hərəkəti’nin Qonumu ilə Bağlı Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilat’nın Görüşü
Son zamanlarda bəzi xəbər qaynaqları vəçevrələrdə yayınlanan məlumata istinadən İran hakimiyətinin opozisiyon gruplarımühtəməl bir rejim dəyişikliyinə hazılanmaq amacı ilə bir sıra hazırlıqlara başlayıblar. İran’ın keçmiş şahının oğlu Riza Pəhləvi bəzi özəl və umumi toplantılarda müxtəlif və gahdan zidd görüşlü opozisyon gruplarının təmsilçiləri ilə görüşlər aparır və bu yolla rejimə bir çeşid alternativ yaratmaq niyətindədir. Söylənənlərə görə bəzi Avrupa və Amerika mənşəli siyasi lobilərinin himayəsini arxasına alan Riza Pəhləvi bu yöndə bir qisim başarılar əldə etmişdir. Bir sıra sol əylimli və federalist Avrupada yaşayan Azərbaycanlılarla da görüşmələr olduğu bilinməkdədir.
Sayın Pəhləvi və İran opozisyonunun nədən belə əcələ ilə dərin ixtilaflarını bir kənara buraxub və Paniranist fikirlərinərəğmən Fars olmayan elitlərin qapısını çaldıqları əslində sir deyildir və bölgədəolan gedişata hakim olan hərkəs bu məsələnin səbəbini anlayabilər.
Son bir il ərzində Sayın Riza Pəhləvi artan bir sürətlə siyasi hərəkətlərini çoxaldib və Fars dilli medyanın bir qisminin dəstəyi ilə (ki bunların bir çoxu Batılı ölkələrin Farsca xidmətləridir) özünə bir mərkəzi və mehvər qunum yaratmaq istəyir. Cənab Pəhləvi opozisyonla qurduğu irtibatlar və geniş maddi imkanları sayəsində qismən də olsa özünü gündəmə gətirəbilibdir. Buarada sadəcə faşist və donuq zehniyətli Xalq Mücahidləri Hörgütü Sayın Pəhləviyəyaxşı üz göstərməyibdir. Yalnız bunu da unudmamaq lazım ki əski bir maşa olan Xalq Mücahidlərinə də bəzi olumlu singnallar verilir və bu sayədə bu hörgütün terror hörgütləri listəsinən çıxarılması xususu daha gülcü dilləndirilir və İraq’daki üzvlərinin də göndərilməsi hələlik sakit saxlanılıb. Mili məsələqonusunda hələ əski sazını çalan Xalq Mücahidləri hörgütünün əksinə Sayın Pəhləvi bu xususda daha modern və göz boyayan bir jest tutmaqdadır və beləcə Fars olmayan millətlər arasında özünə yer açmaq istəyir.
Şübhəsiz İran müxalifətinin bu hərəkətliliyindəorta doğudaki deyişimlər böyük rol oynayır. ÇünküƏfganistan və İraqdan tutmuş Ərəb Baharı’na qədərki zincirləmə hadisələr bölgədədiktacı rejimlərin zamanının bitdiyini göstərir. Artıq bölgə xalqlarının öz müqəddəratlarında daha etkili olmaq istədikləri bir faktdır və İran’da bu dəyişimlərdən qıraqda qalabilməz. Suriyə hadisələri bu məsələni daha da netləşdiribdir. Dünya güclərinin at meydanına dönən Suriyə’nin qanli olayları göstərir ki orta doğuda artıq diktatorlara yer yoxdur. Mələsəf buarada Rusya və Çin kimi antidemokratik rejimlər öz çıxarları doğrultusunda bölgə xalqlarının azadlıqlarının bədəlni ağırlaşdırırlar.
Nükleer güc və global terrorism məsələlərindən dolayı üstündəki beynalxalq basğının xeyli artdığı və çöküş uçurumuna yaxınlaşdığınıgörən İran İslam rejimi bu durumdan çıxmağın yolunu daha agresiv tutumlarda vəkriz yaratmaqda görür. İran’ın Quzey Azərbaycan, Türkiyə, İraq, Afqanıstan, Bəhreyn, Lübnan və Suriyə’dəki müdaxilələri bu baxışla baş tutmaqdadır. Bir haldaki iflas etmiş ekonomi və dövlət organlarının ekonomidəki mafyavari müxadilələri ölkəni çıxmaza soxubdur, rejim özüne bir güven haşiyəsi yaratmaq üçün və yüksək həzinələrinə rəğmən nükleer güc programını israrla devam edir. Buarada Fars olmayan millətlər Tehran’la olan duyğusal bağlarını hardasa tamamen qoparıblar və insan haqları qavramı ölkədə artıq anlamını itiribdir.
Bu şərtlər altında Iran-Fars opozisyonu durumun fərqində olaraq öz sorunlarını çözüb ölkə içində psikolojik bir ağırlığı olan və dünyada ciddi lobi fəaliyətləri aparabilən bir güc mərkəzi yaratmaq istəyir. Bu çabalar nə qədər başarılı olacaq o başqa bir məsələ ama aydin olan odur ki bu çabalar son zamanlarda ciddi anlamda artıbdır. İlginc olanı budur ki bir çox opozisyon grubu açıq şəkildə ölkədə bölünmə təhlükəsindən söz edir və bir sırası o qədər irəli gedir ki bölünmə təhlükəsini rejimlə olan mücadilədən daha ön sıraya qouyur. Buda ona görə olsun gərək ki mərkəziyətçi güclər anlayıblar ki Fars olmayan xalqlarla Tehran arasında ciddi bir duyğusal bağdan söz etmək artıq gərçəyi əks etdirmir.
İran müxalifəti çalışmalarında üç əsas hədəf güdür;
1. Ölkə içində psikolojik təsir vəağırlığı olan bir güc mərkəzi yaratmaq,
2. Bölgə və dünya güclərinin müxatəb alacağı bir lobi yaratmaq,
3. Fars olmayan xalqların milli mücadiləsinin qarşını almaq və öz müqəddəratlarına hakim olmalarını əngəlləmək
Hazırda hakimiyət böyük həzinələr sərf edərək Yaşıl adlanan hərəkəti və iç müxalifləri basdırıbdır və zahirdə dəolsa ölkəyə sakitlik hakimdir. Ama cumhur başqanlığıseçkilərindən sonraki keşməkeşlər hər iki tərəfi də zəyiflədibdir. Bir tərəfdən hakimiyət məşruiyətini ciddi anlamda əldən verib və dostlar çənbəri olduqca daralibdır, digər tərəfdən də Yaşıl hərəkətin başçıları taktik yalnışlarından öürü dəstək vəkarizmalarını böyük ölçüdə əldən verib və tərəfdar kitlələri azalıb vəsusubdur. Yalnız bu o demək deyildir ki müxalifət tamamən bitibdir və özəllikləbölgədə olan gəlişmələr sayəsində hər bir qıvılcım alova dönəbilər.
Gələcəkdəki krizləri yönətmək üzrə bir mərkəz yaratmaq istəyən qüvvələr bölgə ölkələrinin təcrübəsindən yaxşı bilirlər ki böyük dövlətlər və mediyanın himayəsi olmadan bir iş qabağa aparabilməyəcəklər. Onlar böyük güclərin həssasiyətlərini də diqqətə alaraq Yaşıl hərəkətin yalnışlarınıtəkrar etmək istəməyirlər və daha ilk gündən gürültü və öz başınalıq etmək yerinə yavaşca Avropa, Amerika və hətta Körfəz ölkələri ilə görüşmələr apararaq özlərinini bütün milli və dini grupların təmsilcisi kimi təsbit etmək istəyirlər. Yalnız hərkəs yaxşı bilir ki bu xət Fars olmayan xalqlar cəbhəsində yetərincə qəbul görmür.
Keçən illərin təcrübələrinə əsasən gərçək budur ki Fars olmayan bölgələrdə siyasi ağırlıq daha çox yerli milli fəalların əlindədir. Bu durum Güney Azərbaycan’da daha da aydındır və Türk bölgələrində çoxunluqla milli fəaallar kitləsəl hərəkətlərin yönünü və keyfiyətini təin edirlər. Bu durum bizi bu gərçəkdən caydırmamalıdır ki milli hərəkətin Güney Azərbaycan’da kontrolu əlində tutmasına rəğmən bir sıra ciddi alt yapı sorunları vardır vəmilli hərəkətin başarısı böyük ölçüdə xalqımızn özəlliklə də gənclərimiz millişuurundan qaynaqlanmaqdadır. Milli hərəkətdə təşkilatlanmazəfi, lobiçilik zəfi, medya zəfi, bəzi durumlarda tutarsız siyasi ədəbiyat və siyasi güclərin dağınılqığı milli hərəkətdəaçıqca hiss edilməkdədir.Milli hərəkətə hakim olan nisbi homojen atmosfer və bu sayədə əldə edilən böyük nailiyətlərə rəğmən təəssüflə milli quruluşlarımız hələ sağlıqlı və organik bir yaxınlaşma ortaya qoyabilməyiblər. Kəçən 20 il ərzində Azərbaycan Türk Milləti’nin daxildə və beynalxalq səviyədə qazandığı nailiyətlər son 80 ildə bənzərsizdir. Milli hərəkətimiz içəridə gənc və başarılı kadrolar yetişdirəbilib eləcə də xaricdədəyərli bir siyasi oabi yaradabilibdir. Yalnız sorunmlarımız hələ bitməyibdir vəözəlliklə siyasi axımların üst qatmanlarında qırılqan bir hava vardır. Bu sorunların həlli artıq həyatı önəm daşımaqdadır. Amesterdam, Bruksel və Ankara oturumları bəzi nöqsanlarına rəğmən bu doğrultuda dəyərli və sürdürülməsi gərəkən adımlar oldular.
Artıq elə bir nöqtəyə gəlmişik ki çox daha diqqətli addım atmalıyıq. Bu saatdan sonra siyasi, ictimai, kültürəl, medya, insan haqları və finas çalışmalarımız çox daha organizə və profesyonel olmalıdır. Var olan quruluşlarımızı gücləndirib bir biri ilə yaxınlaşdırmağa həyati bir məsələ gözü ilə baxmalıyıq.
Yəqin gələcəkdə həyata geçən dəyişimlərdəzəfər o grupların olacaq ki ixtilaflara rəğmən dünyaya vahid bir tablo göstərə biləcəklər, bir birini təxrib edib darmadağın olanların deyil!
Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı’nın fikrincə tüm milli grup və teyflərimiz bu nöqtələri öz çalışma programlarına qoymalıdırlar;
1. Milli quruluşlar və təşəküllərin yaradılması və var olanların gücləndirilməsi,
2. Vahid siyasi cəbhə yaradmaq, bu iş ən azından diyalog platformları yaradmaq və yaxud müştərək bildirilərlə olabilər
3. Dünya ictimaiyatına xitab edəbiləcək modern bir siyasi ədəbiyat işlətmək,
4. Milli hərəkətin xəbərçilik və medya stratejisini yenidən gözdən keçirilmək,
5. Milli hərəkət içərisində təxribatçılıq və şantajçılıqdan kəsinliklə uzaq durmaq,
6. Rəqib yaxud qarşı görüşlərə sağıgöstərmək, özəlliklə istiqlal-federalism dartışmalarında
7. Milli şəxsiyət və ağsaqqallara sayğı göstərməklə birlikdə, toplu şuura doğru hərəkət etmək və gərəksiz şəxsiyətpərəstlikdən uzaq durmaq.
Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatıinanir ki hazır şərtlər altında və regiyonu hər an böyük dəyişimlər gözləndiyi bir halda İran’da hansısa dəyişim Azərbaycan Milli Hərəkətinin güclü və ciddi qatılımı ilə olmalıdır və bu o zaman olabiləcəkdir ki milli hərəkət vahid bir milli-siyasi varlıq kimi ortaya çıxabilsin. Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkiltıbildirir İran’nin gələcək dəyişimləri üçün qurulan hansısa quruluş Azərbaycan Milli Hərəkəti olmadan məşruiyətsizdir və bəri başdan başarısızlığa məhkumdur.
Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı
Güney Azərbaycan
29.06.2012
Son zamanlarda bəzi xəbər qaynaqları vəçevrələrdə yayınlanan məlumata istinadən İran hakimiyətinin opozisiyon gruplarımühtəməl bir rejim dəyişikliyinə hazılanmaq amacı ilə bir sıra hazırlıqlara başlayıblar. İran’ın keçmiş şahının oğlu Riza Pəhləvi bəzi özəl və umumi toplantılarda müxtəlif və gahdan zidd görüşlü opozisyon gruplarının təmsilçiləri ilə görüşlər aparır və bu yolla rejimə bir çeşid alternativ yaratmaq niyətindədir. Söylənənlərə görə bəzi Avrupa və Amerika mənşəli siyasi lobilərinin himayəsini arxasına alan Riza Pəhləvi bu yöndə bir qisim başarılar əldə etmişdir. Bir sıra sol əylimli və federalist Avrupada yaşayan Azərbaycanlılarla da görüşmələr olduğu bilinməkdədir.
Sayın Pəhləvi və İran opozisyonunun nədən belə əcələ ilə dərin ixtilaflarını bir kənara buraxub və Paniranist fikirlərinərəğmən Fars olmayan elitlərin qapısını çaldıqları əslində sir deyildir və bölgədəolan gedişata hakim olan hərkəs bu məsələnin səbəbini anlayabilər.
Son bir il ərzində Sayın Riza Pəhləvi artan bir sürətlə siyasi hərəkətlərini çoxaldib və Fars dilli medyanın bir qisminin dəstəyi ilə (ki bunların bir çoxu Batılı ölkələrin Farsca xidmətləridir) özünə bir mərkəzi və mehvər qunum yaratmaq istəyir. Cənab Pəhləvi opozisyonla qurduğu irtibatlar və geniş maddi imkanları sayəsində qismən də olsa özünü gündəmə gətirəbilibdir. Buarada sadəcə faşist və donuq zehniyətli Xalq Mücahidləri Hörgütü Sayın Pəhləviyəyaxşı üz göstərməyibdir. Yalnız bunu da unudmamaq lazım ki əski bir maşa olan Xalq Mücahidlərinə də bəzi olumlu singnallar verilir və bu sayədə bu hörgütün terror hörgütləri listəsinən çıxarılması xususu daha gülcü dilləndirilir və İraq’daki üzvlərinin də göndərilməsi hələlik sakit saxlanılıb. Mili məsələqonusunda hələ əski sazını çalan Xalq Mücahidləri hörgütünün əksinə Sayın Pəhləvi bu xususda daha modern və göz boyayan bir jest tutmaqdadır və beləcə Fars olmayan millətlər arasında özünə yer açmaq istəyir.
Şübhəsiz İran müxalifətinin bu hərəkətliliyindəorta doğudaki deyişimlər böyük rol oynayır. ÇünküƏfganistan və İraqdan tutmuş Ərəb Baharı’na qədərki zincirləmə hadisələr bölgədədiktacı rejimlərin zamanının bitdiyini göstərir. Artıq bölgə xalqlarının öz müqəddəratlarında daha etkili olmaq istədikləri bir faktdır və İran’da bu dəyişimlərdən qıraqda qalabilməz. Suriyə hadisələri bu məsələni daha da netləşdiribdir. Dünya güclərinin at meydanına dönən Suriyə’nin qanli olayları göstərir ki orta doğuda artıq diktatorlara yer yoxdur. Mələsəf buarada Rusya və Çin kimi antidemokratik rejimlər öz çıxarları doğrultusunda bölgə xalqlarının azadlıqlarının bədəlni ağırlaşdırırlar.
Nükleer güc və global terrorism məsələlərindən dolayı üstündəki beynalxalq basğının xeyli artdığı və çöküş uçurumuna yaxınlaşdığınıgörən İran İslam rejimi bu durumdan çıxmağın yolunu daha agresiv tutumlarda vəkriz yaratmaqda görür. İran’ın Quzey Azərbaycan, Türkiyə, İraq, Afqanıstan, Bəhreyn, Lübnan və Suriyə’dəki müdaxilələri bu baxışla baş tutmaqdadır. Bir haldaki iflas etmiş ekonomi və dövlət organlarının ekonomidəki mafyavari müxadilələri ölkəni çıxmaza soxubdur, rejim özüne bir güven haşiyəsi yaratmaq üçün və yüksək həzinələrinə rəğmən nükleer güc programını israrla devam edir. Buarada Fars olmayan millətlər Tehran’la olan duyğusal bağlarını hardasa tamamen qoparıblar və insan haqları qavramı ölkədə artıq anlamını itiribdir.
Bu şərtlər altında Iran-Fars opozisyonu durumun fərqində olaraq öz sorunlarını çözüb ölkə içində psikolojik bir ağırlığı olan və dünyada ciddi lobi fəaliyətləri aparabilən bir güc mərkəzi yaratmaq istəyir. Bu çabalar nə qədər başarılı olacaq o başqa bir məsələ ama aydin olan odur ki bu çabalar son zamanlarda ciddi anlamda artıbdır. İlginc olanı budur ki bir çox opozisyon grubu açıq şəkildə ölkədə bölünmə təhlükəsindən söz edir və bir sırası o qədər irəli gedir ki bölünmə təhlükəsini rejimlə olan mücadilədən daha ön sıraya qouyur. Buda ona görə olsun gərək ki mərkəziyətçi güclər anlayıblar ki Fars olmayan xalqlarla Tehran arasında ciddi bir duyğusal bağdan söz etmək artıq gərçəyi əks etdirmir.
İran müxalifəti çalışmalarında üç əsas hədəf güdür;
1. Ölkə içində psikolojik təsir vəağırlığı olan bir güc mərkəzi yaratmaq,
2. Bölgə və dünya güclərinin müxatəb alacağı bir lobi yaratmaq,
3. Fars olmayan xalqların milli mücadiləsinin qarşını almaq və öz müqəddəratlarına hakim olmalarını əngəlləmək
Hazırda hakimiyət böyük həzinələr sərf edərək Yaşıl adlanan hərəkəti və iç müxalifləri basdırıbdır və zahirdə dəolsa ölkəyə sakitlik hakimdir. Ama cumhur başqanlığıseçkilərindən sonraki keşməkeşlər hər iki tərəfi də zəyiflədibdir. Bir tərəfdən hakimiyət məşruiyətini ciddi anlamda əldən verib və dostlar çənbəri olduqca daralibdır, digər tərəfdən də Yaşıl hərəkətin başçıları taktik yalnışlarından öürü dəstək vəkarizmalarını böyük ölçüdə əldən verib və tərəfdar kitlələri azalıb vəsusubdur. Yalnız bu o demək deyildir ki müxalifət tamamən bitibdir və özəllikləbölgədə olan gəlişmələr sayəsində hər bir qıvılcım alova dönəbilər.
Gələcəkdəki krizləri yönətmək üzrə bir mərkəz yaratmaq istəyən qüvvələr bölgə ölkələrinin təcrübəsindən yaxşı bilirlər ki böyük dövlətlər və mediyanın himayəsi olmadan bir iş qabağa aparabilməyəcəklər. Onlar böyük güclərin həssasiyətlərini də diqqətə alaraq Yaşıl hərəkətin yalnışlarınıtəkrar etmək istəməyirlər və daha ilk gündən gürültü və öz başınalıq etmək yerinə yavaşca Avropa, Amerika və hətta Körfəz ölkələri ilə görüşmələr apararaq özlərinini bütün milli və dini grupların təmsilcisi kimi təsbit etmək istəyirlər. Yalnız hərkəs yaxşı bilir ki bu xət Fars olmayan xalqlar cəbhəsində yetərincə qəbul görmür.
Keçən illərin təcrübələrinə əsasən gərçək budur ki Fars olmayan bölgələrdə siyasi ağırlıq daha çox yerli milli fəalların əlindədir. Bu durum Güney Azərbaycan’da daha da aydındır və Türk bölgələrində çoxunluqla milli fəaallar kitləsəl hərəkətlərin yönünü və keyfiyətini təin edirlər. Bu durum bizi bu gərçəkdən caydırmamalıdır ki milli hərəkətin Güney Azərbaycan’da kontrolu əlində tutmasına rəğmən bir sıra ciddi alt yapı sorunları vardır vəmilli hərəkətin başarısı böyük ölçüdə xalqımızn özəlliklə də gənclərimiz millişuurundan qaynaqlanmaqdadır. Milli hərəkətdə təşkilatlanmazəfi, lobiçilik zəfi, medya zəfi, bəzi durumlarda tutarsız siyasi ədəbiyat və siyasi güclərin dağınılqığı milli hərəkətdəaçıqca hiss edilməkdədir.Milli hərəkətə hakim olan nisbi homojen atmosfer və bu sayədə əldə edilən böyük nailiyətlərə rəğmən təəssüflə milli quruluşlarımız hələ sağlıqlı və organik bir yaxınlaşma ortaya qoyabilməyiblər. Kəçən 20 il ərzində Azərbaycan Türk Milləti’nin daxildə və beynalxalq səviyədə qazandığı nailiyətlər son 80 ildə bənzərsizdir. Milli hərəkətimiz içəridə gənc və başarılı kadrolar yetişdirəbilib eləcə də xaricdədəyərli bir siyasi oabi yaradabilibdir. Yalnız sorunmlarımız hələ bitməyibdir vəözəlliklə siyasi axımların üst qatmanlarında qırılqan bir hava vardır. Bu sorunların həlli artıq həyatı önəm daşımaqdadır. Amesterdam, Bruksel və Ankara oturumları bəzi nöqsanlarına rəğmən bu doğrultuda dəyərli və sürdürülməsi gərəkən adımlar oldular.
Artıq elə bir nöqtəyə gəlmişik ki çox daha diqqətli addım atmalıyıq. Bu saatdan sonra siyasi, ictimai, kültürəl, medya, insan haqları və finas çalışmalarımız çox daha organizə və profesyonel olmalıdır. Var olan quruluşlarımızı gücləndirib bir biri ilə yaxınlaşdırmağa həyati bir məsələ gözü ilə baxmalıyıq.
Yəqin gələcəkdə həyata geçən dəyişimlərdəzəfər o grupların olacaq ki ixtilaflara rəğmən dünyaya vahid bir tablo göstərə biləcəklər, bir birini təxrib edib darmadağın olanların deyil!
Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı’nın fikrincə tüm milli grup və teyflərimiz bu nöqtələri öz çalışma programlarına qoymalıdırlar;
1. Milli quruluşlar və təşəküllərin yaradılması və var olanların gücləndirilməsi,
2. Vahid siyasi cəbhə yaradmaq, bu iş ən azından diyalog platformları yaradmaq və yaxud müştərək bildirilərlə olabilər
3. Dünya ictimaiyatına xitab edəbiləcək modern bir siyasi ədəbiyat işlətmək,
4. Milli hərəkətin xəbərçilik və medya stratejisini yenidən gözdən keçirilmək,
5. Milli hərəkət içərisində təxribatçılıq və şantajçılıqdan kəsinliklə uzaq durmaq,
6. Rəqib yaxud qarşı görüşlərə sağıgöstərmək, özəlliklə istiqlal-federalism dartışmalarında
7. Milli şəxsiyət və ağsaqqallara sayğı göstərməklə birlikdə, toplu şuura doğru hərəkət etmək və gərəksiz şəxsiyətpərəstlikdən uzaq durmaq.
Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatıinanir ki hazır şərtlər altında və regiyonu hər an böyük dəyişimlər gözləndiyi bir halda İran’da hansısa dəyişim Azərbaycan Milli Hərəkətinin güclü və ciddi qatılımı ilə olmalıdır və bu o zaman olabiləcəkdir ki milli hərəkət vahid bir milli-siyasi varlıq kimi ortaya çıxabilsin. Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkiltıbildirir İran’nin gələcək dəyişimləri üçün qurulan hansısa quruluş Azərbaycan Milli Hərəkəti olmadan məşruiyətsizdir və bəri başdan başarısızlığa məhkumdur.
Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı
Güney Azərbaycan
29.06.2012
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر