۱۳۹۲ اردیبهشت ۱۷, سه‌شنبه

حزب عدالت و توسعه، غرب آزربایجان و حقیقت سیاست ورزی- مقاله ی تحلیلی کمیته مردمی دفاع از غرب آزربایجان در خصوص تحولات اخیر ترکیه


کمیته مردمی دفاع از غرب آزربایجان: ترکیه روزهای حساسی از تاریخ سیاسی خویش را در حال سپری کردن می باشد. اقتدار موجود در ترکیه در قبال مسئله ی کرد در این کشور از زمانی که قدرت را در دست گرفت با تابوشکنی هایی که در تاریخ سیاسی ترکیه بی سابقه می باشد اقدام به طرح و تلاش برای حل معضل کردها در ترکیه نموده است. در نخستین گام های تلاش برای حل این مشکل اقتدار حاکم در ترکیه دست به اصاحات گوناگونی همچون تدریس زبان کردی در دانشگاه ها، اجازه ی دفاع به زبان کردی در دادگاه ها، تاسیس کانال های تلویزیونی کردی زبان و کمک به توسعه ی انجمن های غیردولتی فعال در زمینه ی فرهنگ کردی را نمود. تمامی این تلاش های اقتدار حاکم در ترکیه را می توان در جهت اصلاحات در احیای حقوق شهروندی کردهای ترکیه دانست.

اما در روزهای اخیر رسانه های ترکیه پرده از اخباری برداشتند که سبب مخالفت های گسترده ی احزاب مخالف با حزب عدالت و توسعه شد. اقتدار حاکم در ترکیه در ماه های گذشته به واسطه ی حزب کردی صلح و دموکراسی اقدام به مذاکره با عبدالله اوجالان رهبر زندانی حزب تروریستی پ.ک.ک نموده است و در نتیجه ی این مذاکرات نیز تصمیماتی اتخاذ گشته است که عینیت آن را می توان در خبرهای منتشره در روزهای اخیر مشاهده نمود. این اقدام حزب عدالت و توسعه به مذاق بسیاری از احزاب مخالف خوش نیامده و رجب طیب اردوغان و حزب وی را به با انتقاد گرفته اند. مهمترین انتقادات وارده بر حزب عدالت و توسعه از سوی مخالفان را می توان بدین گونه بیان نمود:
-         به نظر مخالفان اقتدار حاکم در ترکیه؛ طرف مذاکره قرار دادن عبدالله اوجالان به عنوان مؤسس و رهبر حزب تروریستی پ.ک.ک مشروعیت دادن به این حزب تروریستی می باشد که در تاریخچه ی خویش سبب قتل بسیاری از شهروندان ترکیه ای گشته است. در نظر ایشان این عمل حزب عدالت و توسعه دهن کجی به خون شهیدان ترکیه ای در مبارزه با تروریسم می باشد و سبب نزو شان حاکمیت ترکیه گردیده است.
-         عده ای از مخالفین نیز بر این باورند که حزب عدالت و توسعه با طرف مذاکره قرار دادن پ.ک.ک؛ به خودی خود مسئله ی کرد در ترکیه را بغرنج تر می نماید. چراکه محدود نمودن مسئله ی کرد در ترکیه به پ.ک.ک اشتباه استراتژیکی است که می تواند در آینده سبب تجزیه ی کشور ترکیه گردد.
-         عده ای نیز بر این باورند که حزب عدات و توسعه تنها برای ماندن در اقتدار و تحمیل اهداف خویش بر ترکیه تن بدین مذاکرات داده است. حزب عدالت و توسعه پس از کسب اقتدار همواره به دنبال تغییر قانون اساسی این کشور بوده است. بخصوص در ماه های اخیر بحث تغییر سیستم اجرایی کشور از نخست وزیری پارلمانی به ریاست جمهوری به جد از سوی حزب حاکم پی گیری می گردد. در نظر این تحلیل گران به دلیل آن که حزب عدالت و توسعه تعداد رای ازم برای تغییر قانون اساسی را در مجلس در اختیار ندارد و احزاب بانفوذی چون حزب خلق ترکیه و حزب حرکت ملی گرای ترکیه حاضر به سازش با حزب عدات و توسعه در زمینه ی تغییر قانون اساسی نیستند این حزب دست به دامان حزب صلح و دموکراسی که حزبی کردی می باشد و بسیاری از کارشناسان این حزب را دارازای سیاسی پ.ک.ک در ترکیه می دانند شده است.
-         گروه اندکی نیز بر این باورند که این اقدامات حزب عدالت و توسعه تحت فشار کشور آمریکا می باشد که جهت تحقق طرح خاورمیانه ی بزرگ حزب عدالت و توسعه را به یاری فراخوانده است.
تمامی موارد بالا گویای این حقیقت است که تغییرات بنیادینی در ترکیه در باب مسئله ی کرد در این کشور در حال روی دادن است و نشانه های آن را می توان در اتفاقات روزهای اخیر ترکیه و مناطق کردنشین خاورمیانه مشاهده نمود. به گونه ای که مسئله ی کرد در خاورمیانه بار دیگر به یکی از مسائل مهم تبدیل شده است. در نتیجه ی این مذاکرات پنهانی با اوجالان بوده است که مراد کاراایلان از رهبرای پ.ک.ک در نشست خبری که در هفته ی گذشته برگزار گردید بیان نمود که نیروهای پ.ک.ک از هشتم مارس آغاز به خروج از ترکیه خواهند نمود. وی بر این مسئله نیز تاکید نمود که خروج نیروهای پ.ک.ک از ترکیه اعلام پایان نبرد نیست و این خروج به صورت مسلحانه خواهد پذیرفت و نیروهای پ.ک.ک در محل های جدید خویش منتظر پی گیری و به نتیجه رسیدن خواست های خویش خواهند ماند. از جمله ی این خواست ها آزادی عبدالله اوجالان رهبر زندانی این حزب می باشد. به دنبال این نشست خبری و اعلام زمان خروج نیروهای پ.ک.ک دیپلماسی منطقه در این باب فعال تر گردید و بسیاری از تحلیل گران از منظرهای مختلفی بدین موضوع نگریستند.
 چنان چه مجله معتبر انگلیسی زبان اکونومیست در این باب چنین می نویسد:
" شورشیان حزب جدایی­خواه کارگران کردستان (پ ک ک) عقب کشیدن نیروهای خود از ترکیه به سمت منطقه تحت کنترل کردها در شمال عراق را از روز هشتم ماه مه آغاز خواهند کرد. این بیانیه که توسط مراد قاراییلان ،فرمانده اجرایی پ ک ک، هفته گذشته اعلام شد، خبر از تغییری استراتژیک در مبارزه دراز مدت برای احقاق حقوق بیشتر را می­ دهد.
اگر همه چیز طبق نقشه پیش برود مبارزه مسلحانه 29 ساله برای یک دولت مستقل کردی (هدفی که بعدها به خودگردانی تقلیل یافت) به پایان خواهد رسید. این هدف اگرچه همچنان در حد یک آرزوی بزرگ باقی می ماند اما دستاوردهای بالقوه بزرگی نیز به همراه خواهد داشت. چرا که صلح با کردها یکی از بزرگترین موانع در راه اصلاحات دموکراتیک را از سر راه برخواهد داشت، و اصولا عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را آسان می­کند. پایان دادن به جنگی که بیش از 300 میلیارد دلار هزینه مالی و 40 هزار نفر هزینه انسانی داشته است می تواند به اهداف بلند پروازانه منطقه ­ای ترکیه کمک کند. این امر بخت سیاسی نخست وزیر رجب طیب اردوغان را بهبود می ­بخشد اردوغانی که می ­خواهد اولین رییس جمهور برگزیده از آرای عمومی مردم در سال آینده باشد.
تصمیم به بیرون کشیدن نیروها تا ماه اکتبر، ماهها گفتگوی مخفیانه بین هاکان فیدان، رییس دستگاه اطلاعاتی ترکیه، و عبدالله اوجالان، رهبر محبوس پ ک ک را تا حد اعلی به نتیجه می­رساند. شرایط دقیق این توافق هنوز مشخص نیست و این امر سبب شده است که احزاب مخالف به سراغ تئوری های توطئه ای کلیشه ای بروند؛ توطئه هایی مبنی بر اینکه ماجرای صلح با پ ک ک یک طرح امریکایی برای جدا کردن کردستان از ترکیه و تشکیل یک دولت کردی مستقل است. باید گفت این ادعاها هنوز در ترکیه ­ای که در آن احساسات ضدامریکایی گسترده است اعتبار زیادی دارند. به همین منظور هم شاهد آن هستیم که حکومت  «شورایی از عقلا» {متشکل از 63 نفر} را منصوب کرده است که مامورند تا در نقاط مختلف کشور بگردند و به شهروندان تضمین دهند که برعکس ادعاهای مطرح شده، صلح با کردها باعث استحکام هر چه بیشتر ترکیه و اتحاد بیش از پیش اقوام مختلف آن می شود اما سخنرانی های ­این 63 نفر معمولاً به وسیله ناسیونالیست های افراطی مختل شده است و در برخی موارد حتی مجبور به فرار شده­ اند.
مساله دیگری که در روابط میان دولت ترکیه و پ ک ک مطرح است این است که تا بحال، عمده امتیاز دادن ها از جانب کردها بوده است بطور مثال در ماه مارس پ ک ک هشت گروگان ترک خود را آزاد کرد آن هم درست بعد از آنکه عبدالله اوجالان اعلام کرد که کردها حقوقشان را از طریق راه های صرفاَ صلح آمیز دنبال می کنند و اینکه هر گونه فکری درمورد یک دولت مستقل به کنار گذاشته می ­شود. پ ک ک سریعاً آتش بس اعلام کرد و در عوض شروع به گردآوری نیرو در سوریه کرد و جنگ با نیروهای وفادار به بشار اسد را شروع کرده است. به شکلی مستقیم این یک کودتای استراتژیک برای رجب طیب اردوغان بود که آشکارا از نیروهای مسلح مخالف بشار اسد تا به حال حمایت کرده است.
تا همین اواخر پ ک ک به شیوه ­ای پنهانی جانب بشار اسد را می ­گرفت؛ که در تابستان گذشته کنترل یک رشته از شهرهای کردنشین در امتداد مرز ترکیه را به شورشیان کرد سپرد. این حرکت زنگ خطری در ترکیه به صدا درآورد با این ترس که تحت رهنمودهای پ ک ک کردهای سوریه یک منطقه خودمختار در امتداد خطوط مرزهای حکومت نیمه مستقل کردستان عراق ایجاد خواهد کرد، لذا ترکیه با حرکتی مقابله جویانه، شورشیان سوریه ­ای متحد با خود را به جنگ با پ ک ک در شهر سری کانی (راس العین) در نقطه مقابل شهر مرزی ترکیه­ای جیلان پینار ترغیب کرد.
راضی کردن پ ک ک به تغییر مسیر ظاهراً بخشی از توافقی است که با اوجالان انجام شده است. همچنین این شایعه فراگیر وجود دارد که اردوغان کردها را قانع کرده است از طرحش برای ریاست جمهوری در سال آینده حمایت کنند هرچند آقای اردوغان این شایعه را دروغ دانست. در همین زمینه صلاحدین دمیرتاش، رهبر بزرگترین حزب طرفدار کردها در ترکیه یعنی حزب صلح و دموکراسی (BDP) در یک مصاحبه ادعای مشابهی بر زبان راند. او گفت که کردها علاقه ­ای به کمک به  حزب عدالت و توسعه اردوغان (AKP) برای تدوین قانون اساسی ندارند که قدرت رییس جمهوری را تقویت می­کند.
پیشنهاد حزب عدالت و توسعه در راستای یک قانون اساسی جدید «دموکراتیک» مفادی را در بر می­ گیرد که به رییس جمهور قدرت منصوب کردن کابینه و انحلال پارلمان را می­بخشد. این قانون اساسی پیشنهادی همچنین، در رابطه با اعطای امتیازات محدود به کردها، اصلاح شهروند ترک به شهروند ترکیه در قانون اساسی و همچنین موادی را کنار می گذارد که آموزش به زبان کردی را ممنوع می کنند. جای شگفتی نیست که احزاب اصلی مخالف فریادشان بلند شده است و از این رو هر چه می­ گذرد بعید به نظر می­رسد که یک کمیسیون پارلمانی که قرار است پیش نویس قانون اساسی را تا ماه اکتبر تهیه کند بتواند در موعد تعیین شده وظیفه خود را به انجام رساند. این وضعیت، به نوبه خود این سوال را به پیش می ­کشد که کردها در عوض یک صلح معین چه چیزی عایدشان می ­شود. مراد قاراییلان از قبل مشخص کرده است که مگر اینکه اوجالان آزاد شود (احتمالا منظور او این است که وضعیت انفرادی او تبدیل به حبس خانگی شود) و گرنه پ ک ک اسلحه خود را زمین نخواهد گذاشت. این هم به نظر می­رسد در آینده­ای نزدیک اتفاق نخواهد افتاد. دولت چه می تواند از طریق اصلاح قانون اساسی بکند که طی آن هزاران فعال کرد که تحت قانون نه چندان مورد تایید ضد تروریسم زندانی هستند آزاد شوند.
حتی اگر که قانون اساسی جدید ناکام بماند حزب عدالت و توسعه به آسانی همراه با حمایت پارلمانی حزب صلح و دموکراسی می تواند یک بسته اصلاح قانون اساسی را دست و پا کند که به برخی از خواسته های کردها برای خودگردانی اداری و فرهنگی بیشتر پاسخ دهد اما باید گفت مساله اصلی زمان است. آیا اردوغان می تواند شعله ور شدن بیشتر شور ناسیونالیستی را قبل از انتخابات شهرداری ها در سطح کشور تحمل کند که قرار است در ماه مارس 2014 برگزار شوند؟ عملکرد حزب عدالت و توسعه شاخص اصلی خواهد بود که تعیین می کند که تا چه حد آقای اردوغان می­ تواند فرایند صلح را بدون به خطر افتادن محبوبیت بادوام حزب حاکم را به پیش ببرد. بعد مساله ریاست جمهوری پیش می­آید بنابر این ممکن است او قبل از هر گونه تصمیم بزرگی، بخواهد منتظر بماند.
در عین حال، عقب نشینی پ ک ک احتملا تا حد زیادی توان کارشکنان را برای ایجاد اختلال در فرایند صلح به تحلیل خواهد برد و به عدالت و توسعه امکان بیشتری می دهد تا به دهه ­ها خونریزی (حداقل تا انتخابات) پایان دهد. همچنین در سوی دیگر، متوقف شدن جنگ به پ ک ک امکان می­دهد تا خود را سازماندهی مجدد و تقویت کند در عین حال که جای پایش را نیز در سوریه مستحکم می­کند شاید برای همین است که یک سیاستمدار کهنه کار و مستقل استدلال می­کند که «زمان به نفع پ. ک. ک. است. " ( منبع: اکونومیست )
در این میان مسئله ای که برای غرب آزربایجان و حرکت ملی آزربایجان حائز اهمیت می باشد انتشار خبری از سوی رسانه های ترکیه در باب احتما حضور نیروهای پ.ک.ک در ایران می باشد. پس از دو روز از اعلام زمان خروج نیروهای پ.ک.ک از ترکیه روزنامه ی ملیت ترکیه که از روزنامه های معتبر این کشور می باشد بیان داشتکه به دلیل حجم زیاد نیروهای پ.ک.ک این نیروها علاوه بر استقرار در شمال عراق در ایران و سوریه نیز مستقر خواهند شد؛ چنان چه نیروها و کادر رهبری پ.ک.ک در کمپ شهیدان که از سوی پژاک ( حزب حیات آزاد کردستان-شاخه ی ایرانی پ.ک.ک) اداره می گردد ساکن خواهد شد. پس از انتشار این خبر؛ خبری از سوی العربیه مبنی بر این موضوع منتشر گردید که فرمانده سپاه قدس که شاخه ی برون مرزی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران می باشد در پیشنهادی به سران پ.ک.ک اعلان نموده است که در عوض ادامه ی جنگ با ترکیه ایران حاضر است سلاح های سنگین در اختیار این حزب تروریستی قرار دهد. با انتشار این دو خبر نگرانی های فزاینده ای برای فعالین حرکت ملی آزربایجان ایجاد شد؛ چراکه سیاست های تشکیلات های کردی و به خصوص حزب پژاک در غرب آزربایجان مبتنی بر نفرت پراکنی قومی در غرب آزربایجان و ادعاهای واهی بر مناطق ترک نشین و تهدیدهای جانی برای مردم ساکن در این منطقه از آزربایجان می باشد.
اگر نگاهی واقع بینانه به این نگرانی فعالین حرکت ملی آزربایج داشته باشیم متوجه خواهیم شد که این نگرانی بیهوده نیست؛ چراکه تاریخچه ی فعالیت های سیاسی احزاب کردی در منطقه تمام بر علیه ملت آزربایجان بوده و متاسفانه نخبگان کرد به جای پرداختن به دشمن اصلی که همان شوونیسم فارس و سانترالیزم موجود در ایران می باشد به دشمنی بی جا با ملت آزربایجان جنوبی پرداخته اند. وقایع دردناک سولدوز در روزهای پس از انقلاب اسلامی ایران مؤیدی بر این مطلب می باشد که با نگاه فعلی نخبگان ناسیونالیست کرد به خاک غرب آزربایجان هرچه قدرتمند شدن این احزاب خطری جدی برا ی مردمان غرب آزربایجان در آینده ای نه چندان دور به بار خواهد آورد و حق دفاع مشروع آزربایجانیان در برابر نفرت پراکنی های قومی این احزاب روزهای مبهمی را برای آینده ی این منطقه رقم خواهد زد. چنان چه دیری از اظهار این نگرانی از سوی فعالین حرکت ملی آزربایجان مبنی بر تاثیرات منفی سوق دادن نیروهای پ.ک.ک به غرب آزربایجان نگذشته بود که رسانه های ترکیه نیز بر این امر صحه گذاشتند.
آیسل توغلوک نماینده ی شهر وان حزب صلح و دموکراسی در خصوص آینده ی فعالیت های پ.ک.ک مقاله ای را برای روزنامه رادیکال ترکیه نوشته و در آن 25 سال آینده پ.ک.ک را در کشورهای منطقه پیش بینی کرده است. به نظر او پ.ک.ک در 25 سال آینده هرجایی که کردها حضور داشته باشند، وجود خواهد داشت. از دیدگاه وی پ.ک.ک در سوریه تا مدتی فعالیت های مسلحانه خود را ادامه خواهد داد، در ایران در آینده نزدیک فعالیت های مسلحانه خود را دو باره آغاز خواهد نمود و در اروپا به شکل نهادی کار خواهد کرد. او به نحوه فعالیت های پ.ک.ک در ترکیه نیز اشاره می کند و می گوید: پ.ک.ک در ترکیه به اشکال مختلف وجود خواهد داشت و خود را از طریق برنامه ها، افکار، تشکل های سیاسی و اجتماعی و فعالیت های دموکراتیک نشان خواهد داد.
در مجموع باید بدین حقیقت دنیای سیاست امروزین اعتراف نمود؛ که سیاست امروزین جهان نبرد مت-دولت های رسمی برای حفظ منافع ملی خویش می باشد و نظم نوین جهانی دیگر تحمل نگاه های ایدئولوژیک به هستی را ندارد. از این رو هر ملت برای حفظ بقای خویش بر حسب منافع خویش باید گام بردارد. در این میان آنچه که باید برای آزربایجان جنوبی و فعالین حرکت ملی آزربایجان مهم قلمداد گردد اقدام عملی و به دور از نگاه های ایدئولوژیک در جهت حفظ منافع ملی آزربایجان جنوبی و حراست از هویت و بودن شهروندان غرب آزربایجان می باشد.
این امر که پژاک و تشکیلات های فعلی کردی دشمن ملت آزربایجان جنوبی می باشند؛ متاسفانه واقعیتی غیرقابل انکار می باشد. چراکه اعمال و رفتارهای سیاسی این تشکیلات های سیاسی سبب به وجود آمدن چنین سوء ظنی می گردد؛ و از این رو ملت آزربایجان جنوبی باید از هم اکنون تمهیدات لازم را برای مقابله با دست اندازیهای آتی این تشکیلات ها ببیند و خویشتن را برای روزهای سختی آتی که با قدرت گرفتن پژاک برای آن رقم خواهد خورد آماده نماید. چراکه حقیقت سیاست ورزی امروزی نه می تواند ترکیه را به دلیل تلاش برای حل معضل پ.ک.ک مورد بازخواست قرار دهد و نه می تواند در قبال تهدیدهای وارده بر غرب آزربایجان از روند صلح در ترکیه چشم پوشی نماید. آنچه که سیاست امروزین در قبال غرب آزربایجان طلب می نماید قدرتمند نمودن خویش در قبال زیاده خواهی ها و توسعه طلبی هایی است که می تواند سبب کشتار مردم غرب آزربایجان گردد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر